رشد ۲۶۲ درصدی نرخ اجاره‌بها در ۳ سال اخیر | خزان مستأجران در بهار ویروسی

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ پرده‌برداری از طرح‌های متعدد دولت و مجلس برای کنترل بازار مسکن هنوز نتیجه ملموسی در پی نداشته است و در آخرین روز از هفته گذشته طرح «مالیات بر خانه‌های خالی» نیز ازسوی شورای نگهبان رد شد تا دلالان بازار مسکن برای پیداکردن راه‌های گریز از مالیات احتمالی، فرصت داشته باشند.
هم‌زمان با این اتفاق، مرکز آمار ایران، گزارشی از روند قیمت‌ها در بازار مسکن منتشر کرد که از رشد ۲۶۲ درصدی نرخ اجاره‌بها طی ۳ سال گذشته در تهران حکایت داشت.

البته همچون گذشته و مثل سایر گزارش‌های آماری در حوزه مسکن، این آمار محدود به شهر تهران شده است؛ زیرا اطلاعات این گزارش برآمده از آمار سامانه معاملات املاک و مستغلات است که تنها در شهر تهران جدی گرفته می‌شود و در سایر شهر‌ها مثل مشهد به‌دلیل ترس از پرداخت مالیات، اطلاعات معاملات در این سامانه درج نمی‌شود.

براساس آمار‌های منتشرشده در گزارش «اطلاعات و قیمت اجاره مسکن در بهار ۹۹» در بهار امسال، متوسط اجاره بهای ماهانه یک مترمربع زیربنای مسکونی ۵۵هزار و ۷۳۰تومان بوده و اجاره‌نشین‌ها در این فصل به‌طور متوسط واحد‌های ۸۳متری با متوسط عمر ۱۴سال رو آورده‌اند. بدین ترتیب می‌توان محاسبه کرد که قرارداد اجاره آن‌ها در این مدت به طور میانگین با نرخ ماهیانه بیش از ۴ میلیون و ۶۲۵هزار تومان منعقد شده است.

مقایسه این آمار‌ها طی ۳ سال گذشته نشان می‌دهد عمر ساختمان‌ها در معاملات اجاره افزایش یک‌ساله داشته است. آمار‌های مرکز آمار ایران در سال ۹۵ نشان می‌دهد که متوسط مبلغ اجاره‌بها به‌علاوه ۳ درصد ودیعه پرداختی در سال مذکور ۲۱ هزار و ۲۱۳ تومان با میانگین ۷۶ مترمربع و متوسط عمر بنای ۱۳ سال بوده است. بدین ترتیب می‌توان محاسبه کرد که در سال ۹۵ متوسط نرخ اجاره‌بها آپارتمان ۷۶ متری در تهران یک‌میلیون و ۶۱۲ هزار تومان بوده است. مقایسه این ارقام حکایت از افزایش سه‌برابری نرخ اجاره‌بها طی ۳ سال گذشته دارد. بررسی‌های میدانی شهرآرانیوز نشان می‌دهد این نرخ در شهری مثل مشهد حتی بیش از مقدار سه‌برابر برآورد می‌شود.

این گزارش در بخش دیگر حاکی از آن است که متوسط قیمت فروش زیربنای مسکونی معامله‌شده در تهران به متری ۱۸میلیون و ۸۲۳هزار و ۵۰۰تومان رسیده که این رقم نسبت به زمستان پارسال ۲۲،۸درصد و نسبت به بهار۹۸، ۴۳.۸درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین نرخ خرید مسکن در بزرگ‌ترین کلان‌شهر ایران نسبت به بهار ۹۵ رشد ۶۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.

در فصل بهار، خریداران مسکن به‌طور متوسط واحد‌هایی ۸۹متری با عمر متوسط ۱۲سال را خریداری کرده‌اند که با این حساب می‌توان گفت هر واحد مسکونی برای این مشتریان، به‌طور متوسط بیش از یک‌میلیارد و ۶۷۵میلیون و ۲۹۱هزار تومان هزینه دربرداشته است.

از سوی دیگر گزارش مذکور نشان می‌دهد در بهار امسال، متوسط قیمت فروش هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی معامله‌شده در تهران به بیش از ۲۵میلیون و ۵۱۰هزار تومان رسیده است که نسبت به زمستان۹۸، ۲۲،۶درصد و نسبت به بهار آن سال، ۵۰.۴درصد افزایش دارد.
در این مدت، میانگین مساحت زمین‌های معامله‌شده ۱۸۶مترمربع است که با این‌حساب می‌توان گفت خریداران زمین در تهران، به‌طور متوسط بیش از ۴ میلیارد و ۷۴۵میلیون تومان برای هر قطعه زمین هزینه کرده‌اند.

همان‌طورکه پیش‌تر روزنامه شهرآرا در گزارش‌های متعدد اشاره کرده است، به‌دلیل ضعف نظارتی در مشهد، آمار کامل معاملات دومین کلان‌شهر ایران در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور درج نمی‌شود. در پیگیری‌های مداوم شهرآرا علت این ماجرا توسط اتحادیه مشاوران املاک مشهد، تلاش برای فرار مالیاتی ازسوی معامله‌گران یا ترس مشاوران املاک از پرداخت مالیات اعلام شده است.

با این حال برای کسب درک صحیحی از وضعیت تحولات مسکن در مشهد می‌توان به آماری استناد کرد که چندی پیش، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد اعلام کرد. براساس این آمار، متوسط نرخ هر مترمربع آپارتمان در شهر مشهد در بهار ۹۹ نسبت‌به فصل مشابه سال قبل ۷۶ درصد رشد را تجربه کرده است؛ این درحالی است که رشد قیمت مسکن در فصل بهار ۹۹ نسبت به بهار ۹۸ در تهران توسط بانک مرکزی ۳۷.۵ درصد اعلام شده است.

 

به معنای دیگر رشد قیمت مسکن در بازار مشهد حدودا دوبرابر تهران بوده است. با این‌حال روند قیمت مسکن در مشهد در تیرماه توسط کارشناسان به‌صورت دقیق بررسی نشده، اما آنچه معلوم است افزایش تقاضای شدید در بازار مسکن مشهد و رونق نسبی این بازار در مشهد نسبت به سایر نقاط ایران است.